Gouden Piramide 2015

Schipper Bosch wint Gouden Piramide voor Industriepark Kleefse Waard in Arnhem

Op 21 november 2015 heeft minister Plasterk van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties de Gouden Piramide 2015 uitgereikt aan Schipper Bosch voor Industriepark Kleefse Waard in Arnhem. De Gouden Piramide werd in ontvangst genomen door de directeur van Schipper Bosch, Bart Schoonderbeek.

Het project

In 2003 verwierf Schipper Bosch het bedrijventerrein Kleefse Waard in Arnhem, dat eerder onderdeel was van het industriecomplex van AkzoNobel. Met Industriepark Kleefse Waard (IPKW) beoogt Schipper Bosch het best denkbare vestigingsklimaat tot stand te brengen voor duurzame bedrijven die zich toeleggen op schone technologie (‘cleantech’). Op basis van een masterplan van West 8 werd het versnipperde gebied getransformeerd tot één aaneengesloten terrein met een strakke, eenduidige inrichting. De cultuurhistorisch waardevolle gebouwen zijn of worden gerestaureerd en aangepast aan de eisen van de huidige tijd, met behoud van het historische karakter.

Daarbij spant de opdrachtgever zich in om met uiteenlopende voorzieningen en activiteiten een ‘gemeenschap’ te laten ontstaan van bedrijven die elkaar inspireren, onder meer door het uitwisselen van kennis. Schipper Bosch blijft eigenaar van de bedrijfsgebouwen. Door ze te verhuren houdt het de regie in handen en kan het de kwaliteit, de historische waarde en het duurzame en innovatieve karakter van het park en zijn gebruikers blijven bewaken.

Uit het juryrapport

Met de durf en visie die gepaard gaan aan het zakelijk gevoel waarmee hij een bedrijvenpark een lonkend toekomstperspectief geeft, toont de opdrachtgever zich een waar entrepreneur. Het is ondernemend en vernieuwend opdrachtgeverschap ten voeten uit. […] Daarbij is het opdrachtgeverschap compleet, omdat het zowel goed gekozen ruimtelijke ingrepen omvat als een sterk, toekomstgericht programma. […] Met Industriepark Kleefse Waard is een nieuwe standaard gezet voor bedrijventerreinen.

Publicatie en documentaire

De beste inzendingen van de Gouden Piramide 2015 worden uitvoerig beschreven in de publicatie Naar goed gebruik van Uitgeverij nai010 (ISBN 978-94-6208-245-8). In het boek staat een voorwoord van minister Schultz van Haegen van IenM, zijn essays opgenomen van Vincent Kompier, Bas Breman en Zef Hemel en kunt u uiteraard het juryverslag lezen. Naar goed gebruik is vormgegeven door Katja Hilberg en geschreven door Olof Koekebakker.

Jury en overige genomineerden

Jury 2015 — vlnrboven: Olof Koekebakker, Judith Lekkerkerker, Enno Zuidema, Berno Strootman (geen jurylid), Xandra Schutte, onder: Hetty Klavers, Peter van der Gugten en Eric Luiten.

Eric Luiten (juryvoorzitter) is zelfstandig gevestigd landschapsarchitect. Vóór zijn benoeming tot Rijksadviseur voor Landschap en Water was hij Provinciaal Adviseur Ruimtelijke Kwaliteit in Zuid-Holland, hoogleraar Erfgoed en Ruimtelijk Ontwerp aan de TU Delft en curator van A Wider View: expositie, conferentie en summer school over de toekomst van het cultuurlandschap in Europa.

Peter van der Gugten is directeur van Heijmans Vastgoed B.V. Na zijn studie bouwkunde aan de TU Delft, gaf hij leiding aan de woningcorporatie Maatschappij voor Volkswoningen in Rotterdam. In 1992 werd hij directeur van Proper Stok, dat in 2002 werd opgenomen in het Heijmans concern. Peter van der Gugten is tevens voorzitter van de Raad van Toezicht van het Rotterdamse architectuurcentrum AIR.

Hetty Klavers is dijkgraaf van het Waterschap Zuiderzeeland. Na haar studie toegepaste wiskunde aan de Universiteit Twente werkte zij vele jaren bij Rijkswaterstaat, laatstelijk als Stafdirecteur Netwerken. Voorafgaand aan haar benoeming als dijkgraaf in 2013 was zij Programmadirecteur Deltaprogramma IJsselmeergebied.

Judith Lekkerkerker werkt als adviseur en onderzoeker op het gebied van stedelijke ontwikkeling en is hoofdredacteur van het kennisplatform voor ruimtelijke vraagstukken RUIMTEVOLK. Daarnaast is zij fractievoorzitter van D66 in de bestuurscommissie van het stadsdeel Amsterdam-Oost. Judith Lekkerkerker studeerde bouwkunde aan de TU Delft.

Xandra Schutte studeerde Nederlandse taal- en letterkunde en communicatiewetenschap aan de Universiteit van Amsterdam. Sinds 2008 is zij hoofdredacteur van De Groene Amsterdammer, nadat ze al eerder – van 1991 tot 1999 – al als kunstredacteur aan dat opinieweekblad verbonden was geweest. In de tussenliggende periode was ze hoofdredacteur van Vrij Nederland en uitgever bij J.M. Meulenhoff.

Enno Zuidema geeft als stedenbouwkundige vanuit het Groningse Niehove leiding aan zijn bureau Enno Zuidema Stedebouw. Na voltooiing van zijn studie bouwkunde aan de TU Delft werkte hij onder meer in Berlijn, bij de dienst Stedenbouw en Volkshuisvesting van de gemeente Rotterdam en bij Maxwan. Van 1998 tot 2003 gaf Enno Zuidema leiding aan de afdeling Stedenbouw van de Academie van Bouwkunst.

Voorzitter Eric Luiten en secretaris Olof Koekebakker hebben geen stemrecht.

Vanwege de noodzakelijke kustversterking – en om een einde te maken aan de ongewenste situatie van een waterkering die dwars door het dorp liep – hebben het hoogheemraadschap Rijnland en de gemeente Katwijk een nieuwe waterkering langs de boulevard aangelegd. Daarnaast is een ondergrondse parkeergarage gebouwd. Beide zijn verborgen in een duin. Een technisch hoogstandje waarmee de opdrachtgever buiten de gebaande paden is getreden.
Ontwerp: Royal Haskoning DHV, Okra Landschapsarchitecten, Arcadis

Hans van Dalfsen (gemeente Katwijk), Liesbeth Verhage en Pieter de Booij (beiden Hoogheemraadschap Rijnland)

Een aanvankelijk plan om het Havenkwartier op basis van een traditioneel masterplan te herontwikkelen, werd in 2006 door de gemeente ingetrokken. In plaats daarvan werd het gebied in handen gegeven van pakweg driehonderd kleine gebruikers en investeerders. Hierdoor kunnen de kwaliteiten van het gebied, inclusief het erfgoed, optimaal worden benut voor de vestiging van zowel bedrijven als woningen. Er is zowel ruimte voor nieuwbouw (waaronder zelfbouw), als voor hergebruik van voormalige bedrijfsgebouwen.
Ontwerp: We Love The City, Red Scape, JDWA, Studio Groen + Schild, MBVDA, Te Kiefte Architecten, Maurer United, Architects, DUS Architects, MuldersvandenBerk, I'M Architecten, Wenink + Holtkamp Architecten, Buro Duck, Studio DAT, MAKS Architecture & Urbanism, Studio Coenen, Atelier Architecten, Hollands zicht, Hoogte Twee Architecten, Hollands Huis.

De verschillende opdrachtgevers van Havenkwartier Deventer

Al jaren nemen in Diepenheim kunst en cultuur een belangrijke plaats in. Met de Heerlijckheid Diepenheim hebben de vrijwilligers van de Kunstvereniging deze identiteit nog sterker in het Twentse stadje verankerd. In samenwerking met de gemeente is er een nieuw cultuurcentrum gekomen. Historisch waardevolle gebouwen hebben een nieuwe bestemming gekregen en de tuinen van herman de vries zijn opengesteld. Daarnaast verzorgt de Kunstvereniging een programma dat ook een aantal jaarlijkse evenementen omvat. Het waterschap Vechtstromen legde een gebied voor waterberging aan.
Ontwerp: Architectenbureau Ten Dam / De Leeuw Diepenheim, Annemiek Bleumink

V.l.n.r. Herman Haan (voorzitter Historische Vereniging Old Deep’n), Ton Besling (vicevoorzitter Kunstvereniging Diepenheim), Jan Eijsink (programmamaker De Heerlijckheid Diepenheim), Marinus Aaftink (penningmeester Cultuurcentrum Herberg de Pol)

Met bescheiden ingrepen heeft de opdrachtgever zich ingespannen om de grote landschappelijke en cultuurhistorische waarde van het stroomgebied van de Drentsche Aa beter tot haar recht te laten komen. Voor verschillende deelgebieden werden inrichtings- en beheerplannen ontwikkeld. De ruimtelijke samenhang in het landschap is beter zichtbaar gemaakt en op zes plaatsen zijn belvedères opgericht. Het langjarige project is een demonstratie van de Belvedère-gedachte: het bijeenbrengen van de ‘natuurwereld’ en de ‘erfgoedwereld’.
Ontwerp: Strootman landschapsarchitecten Amsterdam

Ans van Wijk (links) en Jori Wolf (Staatsbosbeheer)

Gouden Piramide 2015

Het project

Uit het juryrapport

Publicatie en documentaire

Jury en overige genomineerden

Jury 2015

Hoogheemraadschap Rijnland en gemeente Katwijk met Kustwerk Katwijk

Opdrachtgevers Havenkwartier met het Havenkwartier Deventer

Kunstvereniging Diepenheim met de Heerlijckheid Diepenheim

Staatsbosbeheer Drenthe met het Drentsche Aa gebied